Πολύ συχνά, οι διερμηνείς, οι οποίοι λόγω της φύσης του επαγγέλματος έχουμε –ή οφείλουμε να έχουμε– σφαιρικές γνώσεις γύρω από θέματα λαών, γλωσσών και πολιτισμών, γινόμαστε παραλήπτες σχολίων και ερωτήσεων σχετικά με τις γλώσσες εργασίας μας και μη.
Έτσι, αποφασίσαμε μέσα από το blog μας να ρίξουμε «φως» στις γλώσσες που μας περιβάλλουν ξεκινώντας από μία «μειοψηφική» (ο όρος δεν μας αρέσει, γιατί κάθε γλώσσα είναι μοναδική και έχει την ίδια αξία με όλες τις υπόλοιπες, εξ ου και τα εισαγωγικά) γλώσσα – το τονίζουμε, θα καταλάβετε γιατί–, την καταλανική. Οι πληροφορίες που θα βρίσκετε σε αυτή τη σειρά άρθρων είναι υποκειμενικές (ως προς την ιεράρχηση, ήτοι «γιατί αυτό και όχι κάτι άλλο») και δεν αποτελούν παρά μία μικρή σύνοψη για όσους θέλουν να έχουν έναν πρώτο μπούσουλα σχετικά με τις «γνωστές» και τις άγνωστες στους ίδιους γλώσσες. Ας ξεκινήσουμε λοιπόν!
Τα καταλανικά, όχι μόνο δεν είναι διάλεκτος, αλλά απεναντίας, εμπερικλείει στους κόλπους της πολλές διαλέκτους οι οποίες ανήκουν στην ευρύτερη οικογένεια της καταλανικής γλώσσας, αποτελώντας απολύτως ξεχωριστή, διακριτή και πλήρως κανονικοποιημένη γλωσσική οντότητα.
- Τα καταλανικά αποτελούν απολύτως ξεχωριστή, διακριτή και πλήρως κανονικοποιημένη γλωσσική οντότητα, εν αντιθέσει με τα όσα λανθασμένα πιστεύουν –και ενίοτε διαχέουν εσφαλμένα– πολλοί άνθρωποι που δεν έχουν εντρυφήσει στο θέμα ή που το αντιμετωπίζουν με περισσή αφέλεια.
- Όχι μόνο δεν είναι διάλεκτος, αλλά απεναντίας, εμπερικλείει στους κόλπους της πολλές διαλέκτους οι οποίες ανήκουν στην ευρύτερη οικογένεια της καταλανικής γλώσσας: τα βαλενσιάνικα (valencià), τη βορειοδυτική διάλεκτο (nord-occidental), τη διάλεκτο του κέντρου (central), τη διάλεκτο των Βαλεαρίδων Νήσων (balear) και τη βόρεια διάλεκτο (συχνά αποκαλούμενη και ρουσελιονές (rossellonès), οι οποίες μαζί με τα «αλγκέρικα» (alguerès: διάλεκτος των καταλανικών που απαντά στο Αλγκέρο της ιταλικής Σαρδηνίας), χωρίζονται σε σχεδόν είκοσι μία εκδοχές της γλώσσας και εντάσσονται σε δύο μεγάλες κατηγορίες: τα δυτικά και τα ανατολικά καταλανικά (català occidental και català oriental, αντίστοιχα).
- Η καταλανική γλώσσα ομιλείται από δέκα εκατομμύρια ανθρώπους, για τους μισούς περίπου εκ των οποίων αποτελεί τη μητρική γλώσσα. Η έκταση των περιοχών όπου ομιλείται η καταλανική καλύπτει 68.730 τετραγωνικά χιλιόμετρα και εμπερικλείει 1.687 δημοτικές οντότητες.
- Η καταλανική γλώσσα ανήκει στη μεγάλη οικογένεια των ινδοευρωπαϊκών γλωσσών και στην υποκατηγορία των «Ρομανικών γλωσσών» (ή λατινογενών/νεολατινικών), δηλαδή των γλωσσών που είναι απόγονοι της λατινικής, οι οποίες πήραν μορφή σταδιακά μετά την αποσύνθεση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και προήλθαν από την ομιλουμένη λατινική. Στην ίδια οικογένεια των λατινογενών γλωσσών συγκαταλέγονται και ορισμένες εκ των γλωσσών με τους περισσότερους ομιλητές παγκοσμίως: ισπανική, πορτογαλική, γαλλική.
- Η καταλανική γλώσσα αποτελεί τη μοναδική επίσημη γλώσσα του Πριγκιπάτου της Ανδόρρας και μητρική γλώσσα του 43,8% των κατοίκων της συγκεκριμένης περιοχής.
- Η μεγαλύτερη καταλανική γλωσσική κοινότητα εκτός Ευρώπης είναι η αργεντίνικη, η οποία απαριθμεί 200.000 ομιλητές, ενώ σημαντικές καταλανικές γλωσσικές κοινότητες υπάρχουν στις ΗΠΑ, στη Γαλλία, την Ιταλία και αλλού.
- Στο απόγειό της, η καταλανική γλώσσα απέκτησε ισχυρό έρεισμα στην ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου, μέσα από την επεκτατική πολιτική του Ιάκωβου Α’ της Αραγονίας, γνωστού και ως Ιάκωβου του Κατακτητή. Επιπλέον, έχει αφήσει τα ίχνη της και στη σημερινή Ελλάδα, όπου μέρος της είχε καταληφθεί από τους Αλμογάβαρους της Καταλανικής Εταιρείας κατά τον 14ο αιώνα. Μάλιστα, μετά τη Μάχη του Αλμυρού (1311) κατέκτησαν το μεγαλύτερο μέρος του Δουκάτου των Αθηνών, και εκμεταλλευόμενοι την κατάσταση που είχε δημιουργηθεί εκεί, επεκτάθηκαν προς τα βόρεια, καταλαμβάνοντας την πρωτεύουσα της Θεσσαλίας, τις Νέες Πάτρες (σημερινή Υπάτη) το 1319, ενώ ως το 1325 είχαν επίσης καταλάβει το Ζητούνι (σημερινή Λαμία), το Λιδωρίκι, το Σιδηρόκαστρο, και τη Βιτρινίτσα (σημερινή Τολοφώνα).
Η Podium αποτελεί τη μοναδική εταιρεία στην Ελλάδα η οποία έχει στο ανθρώπινο δυναμικό της επαγγελματίες που υποστηρίζουν την κάλυψη παντός είδους γλωσσικών υπηρεσιών από και προς την καταλανική γλώσσα.
EXTRA TIP: Οι Καταλανοί και οι εν γένει καταλανόφωνοι, έχουν πολύ ιδιαίτερο δεσμό με τη γλώσσα τους, μεταξύ άλλων, λόγω της κατά καιρούς αμφισβήτησης του δικαιώματός τους να τη μιλούν και να τη διδάσκονται όπως γίνεται με όλες τις επίσημες γλώσσες του κόσμου. Ένας άλλος λόγος είναι και η ισχύς της ισπανικής γλώσσας η οποία πολύ συχνά επισκιάζει –ή και ακυρώνει– την ύπαρξη της καταλανικής. Είναι κοινό μυστικό ότι όποιος θέλει να «κατακτήσει» την καρδιά των Καταλανών, είτε για εμπορικούς είτε για πολιτιστικούς και άλλους σκοπούς, δεν έχει παρά να σεβαστεί τα καταλανικά, επικοινωνόντας τα μηνύματά του στη συγκεκριμένη γλώσσα.
Στο πελατολόγιο της Podium συμπεριλαμβάνονται θεσμοί, εταιρείες και οργανισμοί όπως η ποδοσφαιρική ομάδα Μπαρτσελόνα, η δημόσια καταλανική τηλεόραση και το δημόσιο καταλανικό ραδιόφωνο (TV3, Catalunya Ràdio), το Ινστιτούτο Ραμόν Λιουλ (δημόσιος πολιτιστικός φορέας για τη διάδοση της καταλανικής γλώσσας και λογοτεχνίας στον υπόλοιπο κόσμο), το καταλανικό ραδιόφωνο RAC1, κ.α.
Η Podium αποτελεί τη μοναδική εταιρεία στην Ελλάδα η οποία έχει στο ανθρώπινο δυναμικό της επαγγελματίες που υποστηρίζουν την κάλυψη παντός είδους γλωσσικών υπηρεσιών από και προς την καταλανική γλώσσα. Αυτό, άλλωστε, μαρτυράται και από το γεγονός ότι είναι ο μοναδικός κόμβος πολύγλωσσων υπηρεσιών στην Ελλάδα που αποτελεί τον αποκλειστικό πάροχο γλωσσικών υπηρεσιών για θεσμούς, εταιρείες και οργανισμούς από την Καταλωνία, όπως την ποδοσφαιρική ομάδα Μπαρτσελόνα, τη δημόσια καταλανική τηλεόραση και το δημόσιο καταλανικό ραδιόφωνο (TV3, Catalunya Ràdio), το Ινστιτούτο Ραμόν Λιουλ (δημόσιο πολιτιστικό φορέα για τη διάδοση της καταλανικής γλώσσας και λογοτεχνίας στον υπόλοιπο κόσμο), το καταλανικό ραδιόφωνο RAC1, κ.α. Τέλος, άνθρωποι της Podium έχουν μεταφράσει πάνω από 20 θεατρικά έργα από τα καταλανικά στα ελληνικά και αντιστρόφως, καθώς και βιβλία από τα καταλανικά στα ελληνικά.
